در ماه اکتبر، برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) آخرین گزارش ارزیابی از آلودگی تا راه حل را منتشر کرد: ارزیابی جهانی زباله های دریایی و آلودگی پلاستیکی.این گزارش نشان می دهد که هنوز حدود 75 تا 199 میلیون تن زباله پلاستیکی در اقیانوس ها وجود دارد که 85 درصد از وزن کل زباله های دریایی را تشکیل می دهد.بدون مداخله موثر، تخمین زده می شود که تا سال 2040، میزان زباله های پلاستیکی وارد شده به اکوسیستم آبی تقریباً سه برابر شده و به 23 تا 37 میلیون تن در سال خواهد رسید.
مدت‌هاست که زباله‌های پلاستیکی محیطی که در آن زندگی می‌کنیم، از جمله اقیانوس‌ها را آلوده می‌کنند.این وضعیت عمدتاً ناشی از الگوهای تولید و مصرف ناپایدار و روش‌های ناقص دفع زباله است.
تحت تأثیر COVID-19، مقدار زیادی از زباله های پلاستیکی تولید شده توسط تجهیزات حفاظتی و بسته بندی اضافی آن مستقیماً در محیط دور ریخته شده است که وضعیت آلودگی را تشدید می کند.اگر تجزیه و تحلیل چرخه زندگی پلاستیک ها انجام شود، گاز گلخانه ای جهانی منتشر شده توسط پلاستیک ها در سال 2015 معادل 1.7 میلیارد تن معادل دی اکسید کربن است.انتظار می رود این رقم تا سال 2050 به حدود 6.5 میلیارد تن معادل دی اکسید کربن افزایش یابد که 15 درصد از بودجه جهانی کربن را تشکیل می دهد.
به منظور جلب توجه مردم به آلودگی پلاستیکی دریایی، برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) گزارش ارزیابی را منتشر کرد.بر اساس گزارش ها، هدف از این ارزیابی این است که تصمیم گیرندگان و عموم مردم بدانند که زباله های دریایی (به ویژه زباله های پلاستیکی و میکروپلاستیکی) می توانند اثرات گسترده و عواقب جدی داشته باشند.سازمان ملل متحد از جهان می خواهد که اقدامات مداخله ای مشارکتی برای جلوگیری از تشدید بیشتر آلودگی پلاستیکی دریایی، به خطر انداختن امنیت انسانی و تعادل اکولوژیکی اتخاذ کند.
زباله ها و آلاینده های دریایی عمدتاً از خشکی می آیند.این گزارش نشان می دهد که از سال 1950 تا 2017 حدود 9.2 میلیارد تن محصولات پلاستیکی در سراسر جهان تولید شده است که از این میزان حدود 7 میلیارد تن به زباله های پلاستیکی تبدیل شده است.نرخ بازیافت این ضایعات پلاستیکی بسیار پایین و کمتر از 10 درصد است.میلیون ها تن زباله پلاستیکی در محیط طبیعی دور ریخته می شود یا هزاران کیلومتر دورتر برای سوزاندن یا تخلیه حمل می شود.
این گزارش هشدار می دهد که پلاستیک های "زیست تخریب پذیر" خود اعلام شده نیز یک مشکل بزرگ هستند.ممکن است سالها طول بکشد تا در اقیانوس تجزیه شوند.علاوه بر این، این پلاستیک های "زیست تخریب پذیر" ممکن است آسیب کمتری به افراد، تنوع زیستی و عملکرد اکوسیستم نسبت به زباله های پلاستیکی معمولی وارد نکنند.
علاوه بر این، تجزیه محصولات پلاستیکی، شیرابه از محل های دفن زباله، لجن ناشی از سیستم های تصفیه فاضلاب، ذرات معلق موجود در هوا (مانند ساییدگی ناشی از لاستیک ها و سایر موارد حاوی پلاستیک)، رواناب کشاورزی، آسیب به بدنه و سقوط تصادفی کالا در دریا ممکن است همه میکروپلاستیک ها وارد دریا شوند.رویدادهای آب و هوایی شدید مانند سیل، طوفان و سونامی نیز ممکن است حاوی مقدار زیادی زباله پلاستیکی در مناطق ساحلی و ورودی رودخانه ها به دریا باشد.
این گزارش خاطرنشان می‌کند که زباله‌ها و زباله‌های پلاستیکی در دریا تأثیر منفی قابل‌توجهی بر محیط طبیعی و تمام جنبه‌های جامعه بشری خواهند داشت.
از سطح بیولوژیکی، زباله ها و پلاستیک های موجود در اقیانوس ها تهدیدی جدی برای تمام جانداران دریایی خواهد بود.پلاستیک بزرگترین، مضرترین و طولانی ترین نوع زباله های دریایی است که حداقل 85 درصد از کل زباله های دریایی را تشکیل می دهد.ضایعات پلاستیکی می تواند باعث صدمات کشنده ای به نهنگ ها، فوک ها، لاک پشت ها، پرندگان و ماهی ها و همچنین بی مهرگانی مانند دوکفه ای، پلانکتون، کرم ها و مرجان ها شود، از جمله خفگی با پیچیدن بدن، پاره شدن بافت های داخلی، محرومیت از اکسیژن و نور، منجر می شود. به استرس فیزیولوژیکی و مسمومیت.
در سطح زیست محیطی، تأثیر پلاستیک بر پلانکتون ها و سیستم های دریایی، آب شیرین و زمینی نیز به طور غیر مستقیم چرخه کربن جهانی را تغییر خواهد داد.اکوسیستم های دریایی به ویژه حرا، علف های دریایی، مرجان ها و نمکزارها نقش مهمی در ذخیره کربن دارند.هر چه آسیب های ناشی از انسان به اقیانوس ها و مناطق ساحلی بیشتر باشد، اکوسیستم های دریایی برای جذب انتشار کربن و مقاومت در برابر تغییرات آب و هوایی دشوارتر می شوند.هنگامی که پلاستیک ها در محیط دریایی تجزیه می شوند، میکروپلاستیک ها، الیاف میکرو، مواد شیمیایی سمی، فلزات و میکرو آلاینده های آلی به آب و رسوبات منتقل می شوند و در نهایت وارد زنجیره غذایی دریایی می شوند.این مواد بر میزان موفقیت باروری و زنده ماندن موجودات دریایی تأثیر می‌گذارند و به توانایی «مهندسین اکولوژی» مرجان‌ها و کرم‌های اکوسیستم‌های آبی در ساخت صخره‌های مرجانی و تغییر رسوبات از طریق اختلالات بیولوژیکی آسیب می‌رسانند.
از منظر سلامت انسان، زباله های دریایی و زباله های پلاستیکی نیز خود بشر را تهدید خواهد کرد.زباله های پلاستیکی سوزانده شده در هوای آزاد، غذاهای دریایی آلوده به پلاستیک، باکتری های بیماری زا در سطح پلاستیک و مواد سمی و سرطان زا که از آب های ساحلی رسوب می کنند، تأثیر جدی بر سلامت انسان خواهند داشت.میکروپلاستیک ها می توانند از طریق تنفس و جذب پوست وارد بدن انسان شده و در اندام های انسان جمع شوند.انسان همچنین ممکن است مقدار زیادی میکروپلاستیک را از طریق غذاهای دریایی جذب کند، که ممکن است تهدیدی جدی برای جوامع ساحلی و بومی که منبع اصلی غذایی آنها غذاهای دریایی است، باشد.علاوه بر این، زباله های پلاستیکی در اقیانوس ها نیز تأثیر خاصی بر سلامت روان انسان دارند.مردم ممکن است میل به بازی در ساحل را از دست بدهند و روانشناسی آنها ممکن است از این آگاهی که حیوانات دریایی در خطر هستند آسیب ببیند.
در سطح اقتصادی، زباله های دریایی و آلاینده های پلاستیکی تهدیدی جدی برای منابع درآمدی جوامع ساحلی و عملیات کشتیرانی و بندری هستند.تخمین زده می شود که خسارات اقتصادی سالانه و هزینه های پاکسازی ناشی از آلودگی پلاستیکی دریایی برای گردشگری، شیلات و آبزی پروری حداقل 6 تا 19 میلیارد دلار است و ضرر سالانه سرمایه طبیعی دریایی به 500 تا 250 میلیارد دلار می رسد. اگر به ارزش پولی تبدیل شود.اگر دولت از شرکت‌ها بخواهد که هزینه‌های مدیریت پسماند را با توجه به میزان مورد انتظار زباله تولید شده و ظرفیت بازیافت بپردازند، انتظار می‌رود که زباله‌های پلاستیکی در اقیانوس ممکن است تا سال 2040 خسارت مالی 100 میلیارد دلاری در سال ایجاد کند.
در حال حاضر سازمان‌های ملی و منطقه‌ای برای مقابله با معضلات پسماندهای دریایی به‌ویژه پسماندهای دریایی اقداماتی را انجام داده‌اند.
کنوانسیون ها و سازمان های بین المللی زیادی در سراسر جهان متعهد به رسیدگی به زباله ها و آلودگی های دریایی هستند، از جمله کنوانسیون بازل، کنوانسیون روتردام و کنوانسیون استکهلم، سازمان بین المللی دریانوردی، کنوانسیون 1972 لندن و کنفرانس آن از طرفین، و کمیته فائو در مورد شیلاتکشورهای عضو سازمان تجارت جهانی همچنین اقداماتی را برای حمایت از جامعه بین‌المللی برای کاهش و حذف محصولات پلاستیکی، ترویج گفتگوی وزیران و تنظیم سیاست‌های تجاری به منظور کاهش آلودگی پلاستیک انجام می‌دهند.
علاوه بر این، مجموعه ای از ابزارهای قانونی، اقدامات نرم حقوقی و مقررات مدیریتی نیز نتیجه می دهد.ممنوعیت محصولات پلاستیکی، مالیات بر مصرف محصولات پلاستیکی، بهبود فناوری تصفیه زباله، مشوق‌های اقتصادی، سیستم مسئولیت گسترده تولیدکننده، کنوانسیون‌های منطقه‌ای، طرح‌های حذف زباله‌های دریایی، طرح‌های آموزشی و کمپین‌های آگاهی عمومی در مقیاس وسیع اجرا می‌شوند.تغییر نگرش عمومی و ارتقای سطح توجه، آگاهی و اقدام عمومی در مورد بازیافت یا جایگزین های پلاستیکی نیز انگیزه اجرای این سری از طرح ها را فراهم می کند.
صنعت پلاستیک از استفاده از فناوری‌های نوآورانه مفید برای محیط‌زیست مانند استفاده از فناوری بلاک چین برای بهبود پیوندهای علامت‌گذاری و ردیابی در زنجیره تامین محصولات پلاستیکی حمایت می‌کند.بسیاری از شرکت‌ها ابتکارات صنعتی مشترکی را آغاز کرده‌اند که بر بازیافت پلاستیک، توسعه پلاستیک‌های زیستی و مواد جایگزین و استفاده از طراحی زیست‌محیطی تمرکز دارند.در همان زمان، برخی از شرکت‌های چند ملیتی نیز برنامه‌هایی را برای بازسازی زنجیره‌های تامین خود به منظور همسویی با سیاست‌های ملی و تغییر تمرکز تولید از پلاستیک‌های مبتنی بر سوخت فسیلی به مواد بازیافتی انجام داده‌اند.
کارشناسانی که در گزارش ارزیابی شرکت کردند، برخی از زمینه‌های تحقیقاتی مهم را که نیاز به توجه فوری دارند، از جمله تجزیه و تحلیل کمی زباله‌های پلاستیکی از چندین منبع اصلی و حرکت و تجزیه آن در محیط‌های مختلف اکولوژیکی دریایی مطرح کردند.تجزیه و تحلیل کمی آسیب و زیان اقتصادی ناشی از زباله های دریایی به صنایع دریایی، اکوسیستم و سلامت انسان.بهبود فناوری و استانداردهای بازیافت پلاستیک؛توسعه بیشتر بازیافت و طراحی زیست محیطی محصولات پلاستیکی؛بهبود چارچوب ارزیابی ریسک؛عمیقاً تأثیر زباله های دریایی و زباله های پلاستیکی را بر هنجارهای اجتماعی، نگرش ها و رفتارهای مردم درک کنید.
اگرچه افراد و ادارات مربوطه راه حل های مربوطه را ارائه کرده اند، اما استقرار این راه حل ها ناهموار و پراکنده است.بنابراین، ترکیب اقدامات دولت، شرکت ها و شهروندان در همه سطوح اهمیت ویژه ای دارد.یک راه حل واحد واقعا نمی تواند میزان زباله های پلاستیکی ورودی به اقیانوس را کاهش دهد.ما باید اقدامات مداخله ای هماهنگ و سیستماتیک را در پیوندهای بالادستی و پایین دستی تولید و استفاده پلاستیک انجام دهیم تا واقعاً از تشدید بیشتر آلودگی دریایی جلوگیری کنیم.
