صبح که زنگ ساعت موبایلتان را خاموش می کنید، فنجان دهانشویه را بردارید تا دندان هایتان را مسواک بزنید، شانه را بردارید، موهایتان را شانه کنید و غذا را در مایکروفر بگذارید... «داستان عشق» شما با پلاستیک آغاز می شود.
باید گفت که پلاستیک از زندگی مدرن انسان پشتیبانی می کند.با این حال، یک قرن پس از اینکه ما پلاستیک را "دوست داریم"، این عاشقانه شروع به محو شدن کرد و بیشتر و بیشتر "سمی" شد.در خشکی، در دریا، در موجودات زنده... زباله های پلاستیکی انگار نه سوراخ دارند و نه ورودی که قدم به قدم زمین را به زباله دانی پلاستیکی تبدیل می کنند.
"وقتی باستان شناسان هزاران سال بعد در لایه های زمان ما حفاری می کنند، آیا متوجه خواهند شد که پر از زباله های جاودانه است، مانند درب بطری، کاغذ بسته بندی، نی و فندک - تمدنی که توسط زباله خفه شده است؟"سوزان فرینکل در کتاب پلاستیک خود پیش بینی بدبینانه ای کرد - یک داستان عاشقانه سمی.
اکنون، برای جلوگیری از تحقق نبوت، جهان دوباره در کنار هم ایستاده است.اخیراً جلسه از سرگیری پنجمین کنفرانس محیط زیست سازمان ملل متحد در نایروبی، پایتخت کنیا برگزار شد.در این جلسه اولین توافقنامه جهانی برای مقابله با بحران پلاستیک مورد بحث و تدوین قرار گرفت و قطعنامه پایان دادن به آلودگی پلاستیکی (پیش نویس) تصویب شد.اولین "دستور محدودیت پلاستیک" جهانی بالاخره در راه است، اما معلوم نیست که آیا می تواند مانع از سر خوردن بشر به ورطه "سیاره پلاستیکی" شود یا خیر.
یک اختراع عالی
این اختراع باید بسیار مهم باشد، مگر اینکه اشتباه کنم.
دکتر لئو باکلند در 11 ژوئیه 1907 در دفتر خاطرات خود نوشت. شیمیدان آمریکایی بلژیکی 43 ساله که آزمایشگاهی را در خانه خود در نیویورک ساخته بود، اکنون در تحقیقات شیمیایی غرق شده است.در این روز، او فرمالدئید گرم شده و فنل را در آزمایش خود مخلوط کرد و یک ماده پلاستیکی کاملا مصنوعی بی سابقه را اختراع کرد.لئو آن را باکلیت و بعدها آن را پلاستیک عمومی نامیدند.
اگرچه این اولین نوع پلاستیک در جهان نیست، اما دری را برای پلیمریزاسیون باز می کند.در دهه‌های بعد، انواع پلاستیک‌ها در آزمایشگاه‌ها در سراسر جهان ریخته شد.پلی استایرن برای بسته بندی، نایلون برای جوراب های ابریشمی، پلی اتیلن برای کیسه های پلاستیکی... خانواده پلاستیک به تدریج رشد کرد.در ایالات متحده در دهه های 1950 و 1960، پلاستیک نه تنها نشان دهنده عملی بودن بود، بلکه اشاعه دهنده ارزش هایی مانند فرصت، پیشرفت، مدرنیته و مد بود.خانم‌های خانه‌دار حتی مهمانی‌هایی را با ظروف پلاستیکی نگهداری تازه برگزار می‌کردند تا استایل خود را نشان دهند.
اتومبیل ها شروع به استفاده از قطعات پلاستیکی سبک تر برای کاهش مصرف سوخت کردند.ظهور بسته بندی های پلاستیکی نه تنها زمان نگهداری مواد غذایی را طولانی می کند، بلکه ضایعات مواد غذایی را نیز کاهش می دهد.باید اعتراف کرد که پلاستیک ها را هم از نظر ارزش اقتصادی و هم از نظر مزایای زیست محیطی می توان یک اختراع بزرگ نامید.
از "عاشق" تا "قاتل"
از چه زمانی "عشق" بین انسان و پلاستیک شروع به طعم بد کرد؟
در سال 1972، دانشمندان تا 3500 قطعه پلاستیکی در هر کیلومتر مربع را در آب های سطحی در منطقه دریای سارگاسو غربی در اقیانوس اطلس شمالی یافتند، در حالی که سطح آلودگی مواد افزودنی پلاستیکی (جاذب های فرابنفش) در رسوبات اقیانوس اطلس در اوایل سال 1960 روند صعودی شدیدی را نشان داد. این نشان می دهد که از 60 سال پیش، با تولید انبوه پلاستیک در ایالات متحده، ژاپن و سایر کشورها و عدم مدیریت موثر پسماندهای جامد مانند پلاستیک، تعداد زیادی زباله پلاستیکی وارد اقیانوس شده و در نتیجه در آلودگی پلاستیکی دریایی به طور فزاینده جدیاما در آن زمان این امر توجه دولت ها و افکار عمومی را جلب نکرد.
تا سال 1997، چارلز مور، اقیانوس شناس در مرکز تحقیقات دریایی algarte در ایالات متحده، از هاوایی به لس آنجلس بازگشت.او می خواست از میانبری برای عبور از منطقه بی باد خط استوا استفاده کند.او به طور تصادفی در یک "کمربند زباله" افتاد - "تمام چیزی که می بینم پلاستیک است".«کمربند بزرگ زباله اقیانوس آرام» معروف بین کالیفرنیا و هاوایی پیدا شد و رسانه هایی مانند گاردین آن را «قاره هشتم» نامیدند.
در سال 2018، بنیاد پاکسازی اقیانوس هلند نتایج تحقیقات خود را برای بیش از ده سال منتشر کرد: آلودگی پلاستیکی دریایی به طور تصاعدی در حال افزایش است.حدود 1.8 تریلیون قطعه زباله پلاستیکی در "کمربند بزرگ زباله اقیانوس آرام" شناور است و منطقه شناور حدود سه برابر فرانسه است.
در طول سال ها، آگاهی از حفاظت از محیط زیست در کشورهای مختلف به تدریج بهبود یافته است.با این وجود، برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) سال گذشته گزارش داد که بین سال های 1950 تا 2017، جهان حدود 9.2 میلیارد تن پلاستیک تولید کرده است که از این میزان، میزان بازیافت پلاستیک کمتر از 10 درصد بوده و حدود 7 میلیارد تن به زباله های پلاستیکی تبدیل شده است.مجله آمریکایی پیشرفت علمی هشدار داد که در سال 2050، بیش از 13 میلیارد تن زباله پلاستیکی روی زمین وجود خواهد داشت و سیاره آبی ممکن است به "سیاره سفید" تبدیل شود.
آلودگی پلاستیک نه تنها در اقیانوس آرام، بلکه تقریباً در تمام اقیانوس های بزرگ در سراسر جهان وجود دارد.60 تا 90 درصد زباله های دریایی زباله های پلاستیکی هستند.حجم عظیم زباله های پلاستیکی شناور در دریا در حال تبدیل شدن به "قاتل جدید" جانداران دریایی است.
نتایج بررسی اتحادیه اروپا نشان می دهد که سالانه حدود 150000 تن زباله پلاستیکی در آب های اروپا وارد دریا می شود، در حالی که حدود 8 میلیون تن زباله پلاستیکی در آب های جهانی وارد دریا می شود.این ضایعات پلاستیکی اغلب توسط ماهی ها و پستانداران بزرگ دریایی خورده می شوند و در نتیجه مرگ آنها به شدت بر بقای موجودات دریایی تأثیر می گذارد.پس از قورت دادن کیسه پلاستیکی، مری نهنگ مسدود می شود و دیگر نمی تواند غذای واقعی بخورد و در نتیجه منجر به مرگ می شود.پرندگان دریایی اغلب با خوردن زباله های پلاستیکی می میرند.علاوه بر این، پلاستیک ها از طریق ماهی و سایر حیوانات وارد زنجیره غذایی انسان می شوند.در کشتارگاه نایروبی در کنیا، 20 کیسه پلاستیکی از معده یک گاو غذا برداشته شد.
علاوه بر این، میکروپلاستیک ها بیشتر و بیشتر در موجودات جمع می شوند و در نهایت از طریق زنجیره غذایی وارد بدن انسان می شوند.در 7 آوریل امسال، یک تیم تحقیقاتی به رهبری دانشگاه هال در بریتانیا برای اولین بار میکروپلاستیک را در عمق ریه های افراد زنده کشف کردند.مجله معروف بین المللی محیط زیست محیطی نیز چندی پیش مقاله ای منتشر کرد و اعلام کرد که تیم تحقیقاتی به رهبری دانشگاه آزاد آمستردام هلند برای اولین بار میکروپلاستیک ها را در خون داوطلبان انسان پیدا کرده است.این بدان معناست که میکروپلاستیک ها یا در تمام اندام های مختلف بدن انسان پخش شده اند، خطرات زیادی برای سلامتی دارند.
خطر اکولوژیکی ناشی از استفاده انسان از پلاستیک در حال سرایت به کل زمین، حتی قطب جنوب دور و قطب شمال است.مطالعه ای که در مجله progress of Science در آگوست 2019 منتشر شد، گزارش داد که "برف پلاستیکی در قطب شمال در حال باریدن است".این گزارش به سرعت توجه زیادی را به خود جلب کرد: قطب شمال که زمانی به پاکی بهشت و تقریباً یکی از ابتدایی ترین محیط های روی زمین بود، نیز در معرض آلودگی پلاستیکی قرار گرفته است.بر اساس این گزارش، دانشمندان تعداد زیادی ذرات پلاستیکی را در نمونه‌های برف جمع‌آوری‌شده در Svalbard نروژ پیدا کردند که مواد پلاستیکی کمتر از 5 میلی‌متر هستند.گرگوری ویزر، محقق ارشد سازمان زمین شناسی ایالات متحده، گفت: "پلاستیک بسیار بیشتر از آن چیزی است که ما می توانیم ببینیم. در باران، در برف. اکنون پلاستیک بخشی از محیط زیست است."
محدودیت‌های جهانی پلاستیک نمی‌توانند از تراژدی عوام فرار کنند؟
آلودگی پلاستیک زنگ خطر را به صدا درآورده است و کشورها روی این "جنگ سفید" سرمایه گذاری کرده اند.
بر اساس آمار آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، در پنج سال گذشته، بیش از 60 کشور ممنوعیت یا مالیات بر محصولات پلاستیکی یکبار مصرف وضع کرده‌اند و حتی اقتصادهای بزرگی مانند چین، ایالات متحده و اتحادیه اروپا شروع به کار کرده‌اند. «حکم محدودیت پلاستیک» به «حکم ممنوعیت پلاستیک» ارتقا یابد.
مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد بارها جلساتی را برای بحث و تدوین قوانینی برای حل مشکل مشترک جهانی "سرطان سفید" تشکیل داده است.تصویب قطعنامه پایان دادن به آلودگی پلاستیکی (پیش نویس) در از سرگیری نشست پنجمین کنفرانس محیط زیست سازمان ملل متحد، مهمترین پیشرفتی است که در توافقات چندجانبه زیست محیطی از زمان امضای توافقنامه پاریس حاصل شده است.این همچنین توافقی در مورد اجماع بیمه نسل‌های آینده است و از آن زمان تاکنون «دستور محدودیت پلاستیکی» جهانی به‌طور قانونی ملزم شده است.
لیو جیانگو، استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تسینگهوا، معتقد است که این قطعنامه منعکس کننده سه اتفاق نظر است: اول، تشکیل کمیته مذاکره بین دولتی و اجرای آن در سال جاری.دوم، تمرکز بر مدیریت کل چرخه عمر پلاستیک، نه فقط مدیریت پایان عمر، که به معنی در نظر گرفتن استفاده مجدد و بازیافت محصولات پلاستیکی در مرحله طراحی، و ارائه راه حل های متنوع برای آلودگی پلاستیک است.سوم، تقویت همکاری های بین المللی و ترویج مبادلات و همکاری در زمینه ارتقای فناوری، ظرفیت سازی و علم و فناوری.
با این حال، Cui Ye، مدرس دانشکده امور بین‌الملل و مدیریت عمومی دانشگاه اقیانوس چین، معتقد است که آلودگی پلاستیکی یک «تراژدی عوام» است.اگرچه بسیاری از کشورها قبلاً اظهارات و مواضع مثبتی در این مورد داشته‌اند، اما در پس این اظهارات، خواسته‌های حاکمیتی واقعی آنها باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.به ویژه هنگامی که بین رفاه عمومی بین المللی و منافع خصوصی ملی تضاد وجود داشته باشد، تمایل آنها برای مشارکت در درمان جهانی زباله های پلاستیکی دریایی به سرعت تضعیف می شود.این را می توان از امتناع ایالات متحده و ژاپن از امضای منشور پلاستیک دریایی با سایر اعضای گروه هفت دریافت.
علاوه بر این، تفاوت در ظرفیت حاکمیتی و تمایل کشورهای مختلف، ترویج مدیریت پسماندهای پلاستیکی به طور همزمان و همزمان را برای همه کشورها دشوار می کند.عدم تعادل بین تقاضای حاکمیت و منابع حاکمیتی این مشکل را افزایش می دهد.
به عنوان مثال، تحقیقات علمی نشان می دهد که آلودگی زباله های پلاستیکی در جنوب شرق آسیا بسیار جدی است و بخش قابل توجهی از این زباله های پلاستیکی ناشی از تخلیه کشتی های عبوری و جابجایی فرامرزی کشورهای توسعه یافته به کشورهای ساحلی در حوزه دریا است.این امر مستلزم آن است که کشورهای ساحلی و کشورهای توسعه یافته خارج از منطقه به طور مشترک مسئولیت حکمرانی را به دوش بکشند و انواع منابع را برای تمرکز در این منطقه بسیج کنند تا تضاد اصلی مشکل زباله های پلاستیکی دریایی حل شود.
با این حال، کوی یه با اشاره به اینکه به دلیل ماهیت سیاسی حاکمیت جهانی اقیانوس ها، آنچه باید انتظار داشت به اقدامات عملی تبدیل نشده است، خاطرنشان کرد: از یک سو، اکثر مناطق ساحلی حوزه دریا را کشورهای در حال توسعه، سرمایه موجود تشکیل می دهند. تجهیزات، فناوری، منابع انسانی و سایر منابع بسیار محدود است و هماهنگی بین توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط زیست بسیار دشوار است و سرمایه‌گذاری کامل آنها را در تصفیه زباله‌های پلاستیکی دریایی دشوار می‌سازد.از سوی دیگر، آمریکا، اروپا و سایر قدرت های دریایی با منابع حکومتی غنی تر از این حوزه دریایی دور هستند و به خاطر منافع خود به اداره مناطق دریایی خود یا منطقه ای خود توجه بیشتری دارند و در انجام آن ناکام هستند. کمک اساسی به این کشورها با منابع ضعیف حاکمیتی ارائه کند.
تعهد سازندگان بزرگ زباله های پلاستیکی
آیا انسان ها می توانند مشکلاتی را که ایجاد می کنند حل کنند؟
پاسخی که پیتر دراکر، محقق مشهور مدیریت، در کتاب تبدیل مشکلات اجتماعی به فرصت های تجاری داده است: معنای جدید مسئولیت اجتماعی شرکت تبدیل مشکلات اجتماعی و نیازهای اجتماعی به فرصت های تجاری سودآور است.این شاید خوشبینانه ترین تخمین برای بشر برای حل بحران پلاستیک باشد.
در واقع، شرکت‌های بین‌المللی مشهور جهان واقعاً به مسئولیت‌های اجتماعی خود آگاه هستند و در خط مقدم محدودیت و ممنوعیت پلاستیک قرار دارند.به عنوان مثال، در تابستان 2018، استارباکس اعلام کرد که تمام فروشگاه های آن در سراسر جهان تا سال 2020 به تدریج نی های پلاستیکی یکبار مصرف را حذف خواهند کرد.یونیلور وعده داده است که تا سال 2025 استفاده از بسته بندی های پلاستیکی را بیش از 100000 تن کاهش دهد و استفاده از پلاستیک های بازیافتی را تسریع بخشد.در سال 2021، کوکا کولا بطری ساخته شده از 100٪ پلاستیک گیاهی را معرفی کرد.
با این حال، این شرکت ها هنوز هم چند تولید کننده بزرگ زباله های پلاستیکی را اشغال می کنند.بر اساس آخرین گزارش منتشر شده توسط سازمان حفاظت از محیط زیست "راز پلاستیک ها"، ده شرکت برتر آلوده به پلاستیک در سال 2021 عبارتند از: کوکا کولا، پپسی کولا، یونیلور، نستله، پی اند جی، ییزی اینترنشنال، فیلیپ موریس اینترنشنال، دانون. ، مریخ و کلگیت پالمولیو.
هنوز پیشنهادات زیادی برای این شرکت ها در آینده وجود دارد، اما آنها باید به رهبران آینده تبدیل شوند که منجر به امنیت بدون پلاستیک و آب و هوا شود، زیرا آنها توانایی، ابزار و منابع برای تبدیل این چشم انداز به واقعیت را دارند.
